کتبی یا شفاهی بودن رای داور
یکی از مهمترین ارکان و عناصر رای داور این است که قطعا رای داور باید کتبی باشد.
چرا رای داور باید کتبی شود؟ از حیث حقوق تطبیقی، ماده30 قانون داوری تجاری بینالمللی صراحتا میگوید رای باید به صورت کتبی باشد، ماده 32 آنسیترال قانون نمونه آنسیترال، آنجا هم دوباره همین واژه کتبی بودن را آورده است. در همان قانون در بند 2 ماده 32 باز همین واژه آمده که رای داور باید به صورت کتبی باشد، اما در آیین دادرسی مدنی ما نیامده که رای داور کتبی باشد اگر راجع به موضوعات داخلی داور رای صادر کند نگفته رای داورکتبی باشد اما قرینه هایی وجود دارد که حتما باید رای داور کتبی باشد آن قرینه چه میتواند باشد، ذیل ماده 485، رای داور برای ابلاغ باید یک نسخه تحویل دفتر دادگاه بشود، اصل بایگانی میشود، و رونوشت مستدل هم میشود باید به طرفین ابلاغ هم شود پس این خودش نشان دهنده این است که رای داور باید حتما باید کتبی هم باشد.
مشخصات رای داوری
در این بخش به چندین نکته مهم که در رای داوری باید وجود داشته باشد اشاره میشود:
- رای داور غیر از این که کتبی باشد حتما باید موجه و مستدل هم باشد.
- رای داور باید نهایی و الزامآور هم باید باشد.
- مشخصات طرفین بطور کامل ذکر گردد.
- تاریخ صدور رای حتماً ذکر گردد.
- مکان صدور رای هم باید مشخص باشد.
- انتشار عمومی رای ممنوع است. مگر با رضایت طرفین.
- رای داور غیر از این که باید به طرفین ابلاغ شود اگر لازم باشد که در مراجعی ثبت شود باید ثبت شود.
حال اگر طرفین طریق ابلاغ را مشخص نکنند کجا باید ثبت شود؟
مطابق ماده 485 قانون آیین دادرسی مدنی، در دفتر دادگاه، پس داور موظف است که در دفتر دادگاه رای صادره را ثبت نماید.
نکاتی که در جریان داوری باید رعایت شود:
در جریان داوری چه چیزهایی باید رعایت شود که بعضی وقت ها رعایت نمیشود و اینها را هم کمتر به ماها گفتهاند. خیلی از این موضوعات هم حقیقتا کاربردی است، اینطور نیست که همه چیز را در قانون گفته باشند، مثلا ما معتقدیم که در مقام قضاوت و داوری حتما حتما طرفین باید روبروی داور بنشینند نه روبروی همدیگر، بین خواهان و وکیل خواهان و خوانده و وکیل خوانده باید یک فاصلهای هم وجود داشته باشد، چرا؟ به دو علت: اگر در اثنای داوری وکیل خواهان با موکل بخواهند یک مشورتی کنند نباید آن وکیل طرف مقابل بشنود، این فضا فراهم باشد و این اتفاق بیافتد، دوم اگر مطلبی را به صورت کتبی به همدیگر منتقل کردند آن وکیل طرف مقابل متوجه این موضوعات کتبی هم نشود، در هیات داوری هم شبیه همین اتفاق میافتد، هیات داوری وقتی نشسته اند، داور اختصاصی روبروی کسی که او را انتخاب کرده هم نباید بنشیند، حتما باید به صورت ضربدری باشد، این موارد در عمل خیلی مهم هستند.
نکات کلیدی و مهم در رای داوری
- تهیه متن رای با سرداور است. یا سرداور تهیه میکند و به طرفین میفرستد و طرفین نظر میدهد یا طرفین نظر میدهند و به داور اعلام کند و نهایتا متن آخر را سرداور تهیه کند.
- حتما در هیات داوری سعی شود که یک رای صادر شود. بدین صورت که سعی شود هیات داوران با همدیگر متفقالقول باشند، البته اگر اختلاف وجود نداشته باشد. چنانچه نظر مخالفی وجود داشته باشد بر خلاف دادگاه تجدید نظر، که رای مخالف قید نمیشود، در هیات داوری رای مخالف هم قید شود.
- داوری که میخواهد رای مخالف بدهد شجاعت بیان هم داشته باشد چون بعضی از داوران میگویند: من چرا باید نظر خلاف بدهم پس من هم مثل جمع بشوم، که این خوب نیست!، داوری که نظر خلاف دارد باید نظرش را در یک فضای آرام بیان کند.
اگر سرداور هستید یا جزء داورانی هستید که در اکثریت هستید، هرگز همکار خودتان را از ابراز نظر مخالف منع نکنید، بعضی وقتها ما مجبور هستیم هیات داوری تعیین کنیم، بعضی وقتها در این هیات داوری اساتید به نام ایران هستند، چقدر خوب است که آن استاد به نام در آن هیات داوری اول نظر ندهد، چون وقتی اول نظر بدهد داوران دیگر حسب حیا و حبی که دارند دیگر مجبور هستند تبعیت کنند، چقدر خوب است که آن استاد نظرش را آخر از همه اعلام کند،
- راجع به صدور رای اکثریت قانونگذار، هم در آیین دادرسی مدنی هم در قوانین مختلف، قانون تجاری، قانون آنسیترال و در قوانین تطبیقی تاکید دارد
رای داوری
رای کتبی داوری
مشخصات داور
مشخصات رای داوری
داوری حقوقی
داور کیست