شرط داوری چیست؟
شرط داوری، همان توافق یا قراری است که طرفین ضمن آن قبول می کنند که برای حل و فصل اختلافات خود بجای مراجعه به مراجع قضایی از داور یا داوران مورد توافق خود استفاده نمایند.
شرط داوری معمولا بصورت یک متن یا بند ضمن قرارداد اصلی درج می شود بطور مثال وقتی طرفین در حال تنظیم یک قرارداد مشارکت یا قرارداد خرید و فروش هستند در پایین این قرارداد ذکر می کنند که درصورت بروز اختلاف از طریق داوری حل و فصل خواهد شد.
شرط چیست؟
شرط در لغت به معنای قرار، پیمان یا الزام و تعلق امری به امر دیگر می باشد.
داوری چیست؟
داوری همان قضاوت خصوصی است به این معنی که دو نفر می توانند توافق کنند که اختلاف یا اختلافات آنها بدون مراجعه به مراجع قضایی از طریق شخصی که خودشان انتخاب می کنند حل و فصل گردیده و درخصوص آن اختلاف، نظر خود را در قالب رای داوری اعلام نماید.
واژه‌ی داوری از نظر حقوقی به معنی حل اختلافات میان طرفین توسط شخصی که خودش قاضی نباشد و بدون رعایت تشریفات رسمی رسیدگی در دادگاه‌هاست. در میان مجموعه قوانین کشور از گذشته‌های دور، موضوع داوری دارای اهمیت خاصی بوده است. امروزه در خصوص داوری داخلی قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹ و در ارتباط با داوری‌های خارجی قانون داوری تجاری بین المللی ۱۳۷۶ حاکم است.
داور حقوقی چه کسی است؟
هرشخص یا اشخاصی را که طرفین برای حل و فصل اختلافات خود (داوری) انتخاب می کنند تا به موضوع اختلاف رسیدگی و رای داوری صادر نماید را داور می نامند.
نحوه انتخاب داور حقوقی:
انتخاب داور حقوقی جهت حل اختلاف به سه صورت انجام می‌شود:
1- انتخاب توسط طرفین اختلاف
2- انتخاب داور توسط شخص ثالث (یعنی شخصی غیر از طرفین اختلاف)
3- انتخاب داور توسط دادگاه
منظور از موافقت نامه داوری چیست؟
عقدی است که به موجب آن طرفین توافق می نمایند که دعوای موجود خود را، خواه در دادگاه مطرح شده باشد یا خیر و یا منازعه و اختلاف احتمالی خود را که در آینده ممکن است پیدا شود، برای رسیدگی و صدور رای، به داوری یک یا چند نفر ارجاع نمایند که این موافقت نامه می تواند به صورت قرارداد مستقل داوری باشد و یا یک شرط داوری در ذیل مفاد قرارداد اصلی گنجانده شده باشد.
مزایای داوری حقوقی:
حل‌وفصل اختلافات از طریق داوری دارای مزایای بسیار زیادی نسبت به رسیدگی در محاکم دادگستری است.
از جمله مهم‌ترین مزایای داوری می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- وجود سرعت در رسیدگی،
- تخصصی‌تر شدن رسیدگی به اختلاف
-کاهش هزینه‌های طرفین.
- انتخاب توسط طرفین، با توجه به اینکه طرفین خوشان، شخصی را که مورد تأییدشان است برای حل و فصل اختلافات‌شان انتخاب می کنند لذا به توانمندی و تخصص او اطمینان داشته و بهتر از تصمیم او تبعیت می‌کنند.
مستندات قانونی داوری حقوقی چیست؟
داوری داخلی مستند به مواد 454 تا 501 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1379 می باشد. که در ذیل دو ماده از آن ذکر می گردد:
قانون آیین دادرسی مدنی - باب هفتم – داوری
ماده 454 – كلیه اشخاصی كه اهلیت اقامه دعوا دارند می توانند با تراضی یكدیگر منازعه و اختلاف خود را خواه در دادگاهها طرح شده یا نشده باشد و در صورت طرح در هر مرحله ای از رسیدگی باشد، به داوری یك یا چند نفر ارجاع دهند.
ماده 455 – متعاملین می توانند ضمن معامله ملزم شوند و یا به موجب قرارداد جداگانه تراضی نمایند كه در صورت بروز اختلاف بین آنان به داوری مراجعه كنند و نیز می توانند داور یا داوران خود را قبل یا بعد از بروز اختلاف تعیین نمایند.
تبصره – در كلیه موارد رجوع به داور، طرفین می توانند انتخاب داور یا داوران را به شخص ثالث یا دادگاه واگذار كنند.
نمونه متن شرط داوری:
متن شرط داوری جهت درج در قرارداد
طرفین توافق نمودند کلیه اختلافات و دعاوی ناشی از این قرارداد یا راجع به آن از جمله انعقاد، اعتبار، فسخ، نقض، تفسیر یا اجرای آن، از طریق داوران عضو سامانه جامع داوری حل و فصل خواهد شد. شرط داوری حاضر، موافقتنامه‌ای مستقل از قرارداد اصلی بوده و لازم‌الاجرا می باشد. لذا درصورت بروز اختلاف درخصوص موارد فوق، خواهان داوری درخواست خود را در سامانه جامع داوری ثبت و پس از اخذ کد رهگیری، مراحل تعیین و نصب داور توسط مدیریت آن سامانه یا نماینده او بعنوان مقام ناصب انجام و داور منتخب نیز مطابق ضوابق و مقررات ابلاغی از سوی مدیریت سامانه جامع داوری اعم از شرایط داوری، مهلت و نحوه رسیدگی، نحوه ابلاغ ها و غیره... به موضوع اختلاف رسیدگی و رای قطعی و لازم الاجرا را صادر خواهد کرد.
متن توافقنامه داوری
بدینوسیله آقای/خانم..................... با کد ملی ............... و آقای/خانم..................... با کد ملی ............... توافق نمودند کلیه اختلافات و دعاوی مربوطه به ........................ یا قرارداد یا راجع به آن از جمله انعقاد، اعتبار، فسخ، نقض، تفسیر یا اجرای آن، از طریق داوران عضو سامانه جامع داوری ایران حل و فصل خواهد شد. توافق داوری حاضر، موافقتنامه‌ای مستقل از قرارداد اصلی بوده و لازم‌الاجرا می باشد. لذا درصورت بروز اختلاف درخصوص موارد فوق، خواهان داوری درخواست خود را در سامانه جامع داوری ایران ثبت و پس از اخذ کد رهگیری، مراحل تعیین و نصب داور توسط مدیریت آن سامانه یا نماینده او بعنوان مقام ناصب انجام و داور منتخب نیز مطابق ضوابق و مقررات ابلاغی از سوی مدیریت سامانه جامع داوری اعم از شرایط داوری، مهلت و نحوه رسیدگی، نحوه ابلاغ ها و غیره... به موضوع اختلاف رسیدگی و رای قطعی و لازم الاجرا را صادر خواهد کرد.
امضاء طرفین:
چند نکته مهم:
- اهمیت و ارزش داوری در این است که طرفین می توانند اختلافات خود را بدون توجه به تشریفات و مسایل پیچیده حقوقی و با هزینه های بسیار کمتر توسط داوری که خودشان انتخاب می کنند حل و فصل کنند.
- اگر در قرارداد توافق بر داوری شود، بهتر است موضوع و محدوده داوری، مدت داوری و مشخصات طرفین اختلاف دقیقاً روشن شود.
- در رسیدگی به وسیله داور، طرفین باید اسناد و مدارک خود را به داوران ارایه دهند و داوران نیز میتوانند از هر طرف، توضیحات لازم را بخواهند و در صورت لزوم از نظر کارشناس یا فرد خبره استفاده کنند. داور حق ندارد بر خلاف قوانین و مقررات رای بدهد.
ضمانت اجرای رای داور:
مستند به ماده 488 قانون آیین دادرسی مدنی، پس از اینکه داور رای خود را صادر کرد، کسی که رای علیه او صادر شده باید ظرف 20 روز از تاریخ، آن را اجرا کند در غیر اینصورت پس از درخواست محکوم له از طریق دادگاه ملزم به اجرا خواهد شد.
قانون آیین دادرسی مدنی ماده ۴۸۸:
"هرگاه محکوم علیه تا بیست روز بعد از ابلاغ، رای داوری را اجرا ننماید، دادگاه ارجاع کننده دعوا به داوری و یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد مکلف است به درخواست طرف ذی نفع طبق رای داور برگ اجرایی صادرکند. اجرای رای برابر مقررات قانونی می باشد."
دعاوی غیر قابل ارجاع به داوری:
برخی از دعاوی نیز قابل ارجاع به داوری نیستد. از جمله:
- دعاوی مربوط به اصل نکاح (ازدواج) مثلا اینکه ازدواجی واقع شده است یا خیر و فسخ آن یا وجود نسب (مثلا اثبات رابطه پدر- فرزندی یا مادر- فرزندی)
- دعاوی مربوط به ورشکستگی.
- همچنین رسیدگی به امور کیفری (که منظور رسیدگی به جرائم است)
موارد فوق از صلاحیت داوری خارج و باید در دادگاهها طرح و رسیدگی شود.
نیاز به داور حقوقی دارم
در صورتی که نیاز به داور حقوقی دارید، میتوانید از بین داوران سامانه جامع داوری ایران نسبت به انتخاب داوری حقوقی اقدام نمایید یا از طریق درخواست داوری نسبت به ارسال درخواست به سامانه اقدام نمایید تا سامانه با صلاحدید خود نسبت به انتخاب داور مناسب اقدام نماید.
شرط داوری
قرارداد داوری
توافقنامه داوری
داوری حقوقی
داور حقوقی
نیاز به داور حقوقی دارم
